Ceramika- krótki przewodnik cz. II- techniki wytwarzania
Ceramika jest jednym z najstarszych i najbardziej wszechstronnych materiałów, które człowiek wykorzystuje do tworzenia zarówno praktycznych przedmiotów, jak i dzieł sztuki. Ręczna produkcja wyrobów ceramicznych to fascynujący proces, który łączy w sobie tradycję, kreatywność oraz umiejętności rzemieślnicze. W tym artykule przyjrzymy się bliżej technikom ręcznej produkcji wyrobów ceramicznych oraz zrozumiemy, dlaczego ta sztuka wciąż zachwyca swoją wyjątkowością
Proces tworzenia ceramiki rozpoczyna się od wyboru odpowiedniej gliny. Różne rodzaje glin mają różne właściwości, takie jak tekstura, kolor i zdolność do skurczu podczas suszenia i wypalania. Rzemieślnik musi wybrać tę glinę, która najlepiej odpowiada celom projektu.
Techniki wytwarzania
Trzy podstawowe techniki wytwarzania przedmiotów glinianych to:
- Modelowanie na kole
- Modelowanie ręczne
- Odlewanie z użyciem form
Wybór konkretnej metody uzależniony jest zawsze od kilku czynników – wielkości i kształtu wyrobu, jego przeznaczenia i liczby egzemplarzy czy doświadczenia samego ceramika.
1. Modelowanie na kole
Modelowanie na kole garncarskim to jedna z najstarszych technik w ręcznej produkcji ceramiki. Łączy w sobie precyzję, wyczucie i kreatywność, umożliwiając artystom tworzenie niesamowitych form i kształtów. Wymaga jednak dużo cierpliwości i praktyki.
Pierwsze koła garncarskie pojawiły się ok 5000 lat temu w Starożytnym Egipcie i Azji i były zdecydowanie mniej wygodne w użytkowaniu, niż te które znamy obecnie. Na przestrzeni wieków zostały udoskonalone, dzięki czemu są wygodniejsze i łatwiejsze w obsłudze.
Najważniejszą rolę w przypadku modelowania na kole, poza umiejętnościami twórcy, odgrywa konsystencja i twardość samej gliny, która powinna być wyrobiona w taki sposób, aby była jednolitą masą. Bardzo ważne jest również właściwe wypośrodkowanie gliny, czyli umieszczenie i modelowanie bryły dokładnie na środku koła. Niemniej ważna jest pozycja rzemieślnika, w jakiej pracuje. Jeśli ustawienie ciała jest prawidłowe, właściwe wypośrodkowanie gliny będzie łatwiejsze.
Modelowanie na kole garncarskim oferuje artystom nieograniczone możliwości twórcze. Każdy ruch ręki i narzędzia wpływa na ostateczny kształt naczynia, co czyni proces niezwykle intuicyjnym i osobistym. Ręczne modelowanie pozwala na tworzenie różnorodnych form, od prostych kubków po złożone wazy czy artystyczne rzeźby.
2. Modelowanie ręczne
Modelowanie ręczne jest najstarszą techniką tworzenia wyrobów ceramicznych obejmującą takie techniki, jak
– wygniatanie: jest to często pierwsza technika wybierana przez początkujących ceramików. Polega na wygniataniu gliny w taki sposób, aby nadać jej pożądany kształt. To proces, w którym ręce artysty stanowią główne narzędzie pracy. Do tej techniki nadaje się każdy rodzaj gliny.
– budowanie z wałków: ta technika polega na łączeniu glinianych wałków i budowaniu z nich ceramicznych przedmiotów. Jest to metoda, która umożliwia tworzenie różnorodnych kształtów i struktur. Budowanie z wałków daje artystom elastyczność w eksperymentowaniu z formą i wielkością przedmiotów.
– budowanie z płatów: to formowanie przedmiotów z płatów gliny, które umożliwia tworzenie min. kształtów kanciastych, a także unikalnych, nieregularnych form.
Wszystkie te techniki można ze sobą łączyć (tak, jak robi to np. LAM Ceramica Venezia), tworząc zupełnie nowe i oryginalne dzieła- przykładem łączenia technik modelowania, pokazującym wyjątkowy, nieszablonowy efekt jest np Karafka Split
3. Odlewanie z użyciem form
Technika odlewania z użyciem form stanowi ważny element w dziedzinie ceramiki, umożliwiając ceramikom tworzenie prac o unikalnych kształtach i formach, które byłyby trudne do osiągnięcia za pomocą tradycyjnych metod.
Jednym z głównych atutów tej techniki jest zdolność do tworzenia prac, które są niemożliwe do ukształtowania ręcznie lub na kole garncarskim. Daje to ceramikom nieograniczone możliwości eksplorowania złożonych struktur, które wprowadzają do dzieł nowy wymiar estetyczny. Dodatkowo, technika ta otwiera drzwi do tworzenia wyrobów seryjnych w sposób bardziej efektywny i spójny.
W procesie odlewania z użyciem form kluczową rolę odgrywa tworzenie form, które posłużą do odciskania kształtów w glinie lub do odlewania z masy lejnej. Gips jest materiałem, który znajduje szerokie zastosowanie przy ich sporządzaniu.
Techniki ręcznej produkcji wyrobów ceramicznych oferują artystom szerokie spektrum możliwości twórczych. Każda z tych technik wymaga precyzji, cierpliwości oraz umiejętności, a wyniki są zawsze niezwykłe i indywidualne. W ręcznej produkcji ceramiki tkwi piękno procesu, w którym glinka, w rękach utalentowanych rzemieślników, przekształca się w wyjątkowe dzieła, zachwycające swoją estetyką i unikalnością.
